Influencerzy w świecie hazardu, czyli jak na promocji pokera zarabia się w Internecie – analiza ,,najgłośniejszych” przypadków
W społeczeństwie, gdzie hazard nieuchronnie miesza się z wyzwaniami codziennego życia, rozmowa na temat jego wpływu staje się nieunikniona. Większość osób jest zgodna co do tego, że hazard może także prowadzić do uzależnień, mając poważne konsekwencje. W Polsce, gdzie swoboda gospodarcza idzie w parze z rygorystycznymi regulacjami dotyczącymi hazardu, istnieje szczególna dbałość o kontrolę nad jego promocją.
Analizując aspekty prawne, szczególnie w kontekście zakazu reklamy hazardu, aby pełniej zrozumieć tę kwestię, warto również skierować uwagę na dynamiczny wpływ jaki influencerzy taką promocją wywierają na swoją publiczność. Ich rola w kształtowaniu percepcji hazardu oraz ewentualne skutki tego wpływu są tematami, którym warto przyjrzeć się bliżej, dlatego dzisiaj wraz z adwokatką dr Justyną Gruszą-Głębicką, specjalizującą się w prawie hazardowym, omówimy i przeanalizujemy kilka przypadków, z którymi możemy spotkać się w Internecie.
I. Pierwszym filmem, jaki poddany został analizie jest nagranie umieszczone na YouTube pt. „Don Kasjo vs Amadeusz Ferrari Pojedynek Heads-up” Sztos 6 Starcie 2:
Nagranie przedstawia dwóch influencerów, siedzących przy stole do rozgrywek pokera wraz z krupierem. Znajdują się w wyodrębnionym pokoju. Napisy na ścianach sugerują, że jest to kasyno stacjonarne w Bratysławie. Dlaczego właśnie Bratysława? Nie chodzi o legalność gry, bo i w Polsce poker jest legalny – pod pewnymi warunkami, o których szerzej poniżej. Przypuszczam, że chodzi o obciążenia podatkowe, albowiem w Polsce podatek od gry w pokera jest wysoki – 25 %.
W Polsce gra w pokera może być organizowana w kasynie lub poza nim, przez podmioty urządzające gry hazardowe na podstawie udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna. Wówczas wygraną mogą być pieniądze.
- Gra w kasynie powinna się odbywać na podstawie regulaminu gry, zaakceptowanego przez Ministra Finansów. Grę powinien prowadzić krupier, a gracze powinni grać przeciwko kasynu. Jeśli ma być to turniej gry w pokera, gdzie uczestnicy grają pomiędzy sobą, musi być co najmniej dziesięć osób i trzeba zgłosić taki turniej Dyrektorowi Izby Administracji Skarbowej.
- Gra w pokera może się odbywać także poza kasynem, ale wówczas musi być to turniej gry w pokera. Minimalna liczba uczestników to dziesięć osób. Regulamin gry musi być zaakceptowany uprzednio przez Ministra Finansów. Trzeba także zgłosić taki turniej Dyrektorowi Izby Skarbowej. Ponadto, w miejscu organizacji gry musi być zainstalowany monitoring.
- Grę w pokera w formie turnieju może urządzać także podmiot nieposiadający koncesji na kasyno gry, ale wówczas wygraną mogą być jedynie nagrody rzeczowe, a ich wartość nie może przekraczać 50 % kwoty bazowej, czyli na chwilę obecną ok. 1044 zł. Taka gra musi się odbywać na podstawie regulaminu, zatwierdzonego przez Ministra Finansów i jedynie w wydzielonym miejscu, które jest dostępne dla pełnoletnich osób, zaproszonych przez organizatora. Turniej taki również musi być zgłoszony Dyrektorowi Izby Administracji Skarbowej.
Oczywiście cały proceder musi odbywać się przy rzetelnym rozliczeniu z fiskusem.
Jeżeli ktoś udaje się do obcego kraju, to podlega przepisom dotyczącym hazardu, obowiązującym na terenie kraju, w którym przebywa. Nie ma żadnej wspólnej regulacji związanej z hazardem, która obowiązywałaby na poziomie Unii Europejskiej czy na jakimkolwiek innym ponadnarodowym poziomie. Hazard to branża na tyle newralgiczna, że zdecydowano, iż każde państwo powinno samodzielnie stworzyć procedury adekwatne jego zdaniem do zagrożeń i do ochrony społeczeństwa przed negatywnymi skutkami hazardu, który może się przerodzić w uzależnienie.
Podróż do innego kraju i legalna gra nie stanowią przestępstwa.
Problem w omawianym filmie polega na tym, że:
- transmisja z tej gry jest kierowana do polskich obywateli, gdyż komentator mówi po polsku i można odtworzyć tą transmisję na terenie RP za pomocą Internetu,
- graczami są osoby, o dużych zasięgach i które są wzorem dla innych, często nieletnich osób,
- pod nagraniem z transmisji zawarte są linki, które przekierowują na stronę oferującą grę w pokera online, zaś oferującym taką grę nie jest podmiot, który posiada do tego uprawnienia na terytorium RP, wynika to z samego komunikatu widniejącego na tej stronie „Puretech International Limited, trading as GGPoker; is regulated by the Kahnawake Gaming Commission under License No. 927 issued on May 17th, 2023. Registered address is 56 Daly Street, Belize City, Belize District, Belize P.O. Box 1825.”,
- w transmisji pojawiają się zachęty do zalogowania się na wskazanej stronie internetowej i grania za realne środki pieniężne,
- jeden z influencerów ma na sobie koszulkę z logo podmiotu, który oferuje na swojej stronie internetowej gry hazardowe, które nie są legalne w Polsce, zaś strona internetowa tego podmiotu jest podlinkowana pod transmisją z gry influencerów.
Zgodnie z art. 110 a § 1 k.k.s. kto wbrew przepisom ustawy, zleca lub prowadzi reklamę lub promocję gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości, zakładów wzajemnych lub gier na automatach, umieszcza reklamę takich gier lub zakładów lub informuje o sponsorowaniu przez podmiot prowadzący działalność w zakresie takich gier lub zakładów, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych. Zgodnie z § 2 tej samej karze podlega kto czerpie korzyści z reklamy lub promocji gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości, zakładów wzajemnych lub gier na automatach zlecanych lub prowadzonych wbrew przepisom ustawy, z umieszczenia reklamy wbrew przepisom ustawy albo informowania o sponsorowaniu przez podmiot prowadzący działalność w zakresie takich gier lub zakładów. W § 3 ustawodawca przewidział wypadek mniejszej wagi. Wówczas sprawca czynu zabronionego w § 1 lub 2, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Warto wiedzieć, że ustawodawca pozwala na reklamowanie zakładów wzajemnych – tych legalnych, jednak pod wieloma warunkami, enumeratywnie wyliczonymi w ustawie o grach hazardowych.
Wprawdzie zakazy nie obejmują reklamy i promocji prowadzonej w ośrodku gier, a w przypadku gier hazardowych online zakazy nie dotyczą reklamy ani promocji prowadzonej na określonej w zezwoleniu stronie internetowej, wykorzystywanej do urządzania tych gier, jednak w przypadku analizowanego nagrania reklama i promocja wykracza poza te ramy.
W ustawie o grach hazardowych zdefiniowano pojęcie reklamy i promocji.
- Reklamą jest publiczne rozpowszechnianie znaków towarowych lub symboli graficznych i innych oznaczeń z nimi związanych, a także nazw i symboli graficznych podmiotów prowadzących działalność w zakresie gier hazardowych oraz informacji o miejscach, w których takie gry lub zakłady są urządzane, i możliwościach uczestnictwa.
- Przez promocję gier hazardowych rozumie się publiczną prezentację tych gier lub zakładów, rozdawanie rekwizytów z nimi związanych, wręczanie żetonów lub dowodów uczestnictwa w tych grach albo ich sprzedaż w miejscach publicznych, a także inne formy publicznego zachęcania do uczestnictwa w nich lub przekonywania o ich zaletach bądź zachęcania do wstępu do kasyn gry lub punktów przyjmowania zakładów wzajemnych.
W ustawie o grach hazardowych zdefiniowano pojęcie reklamy i promocji.
- Reklamą jest publiczne rozpowszechnianie znaków towarowych lub symboli graficznych i innych oznaczeń z nimi związanych, a także nazw i symboli graficznych podmiotów prowadzących działalność w zakresie gier hazardowych oraz informacji o miejscach, w których takie gry lub zakłady są urządzane, i możliwościach uczestnictwa.
- Przez promocję gier hazardowych rozumie się publiczną prezentację tych gier lub zakładów, rozdawanie rekwizytów z nimi związanych, wręczanie żetonów lub dowodów uczestnictwa w tych grach albo ich sprzedaż w miejscach publicznych, a także inne formy publicznego zachęcania do uczestnictwa w nich lub przekonywania o ich zaletach bądź zachęcania do wstępu do kasyn gry lub punktów przyjmowania zakładów wzajemnych.
Reklama i promocja gier hazardowych to również:
- reklama i promocja produktów i usług, których nazwa, znak towarowy, kształt graficzny lub opakowanie wykorzystuje podobieństwo (tu pełna dowolność interpretacji ;)) lub jest tożsame z oznaczeniem gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości, zakładów wzajemnych, gier na automatach, kasyna gry lub punktu przyjmowania zakładów wzajemnych albo z firmą, nazwą lub oznaczeniem podmiotu prowadzącego działalność w zakresie gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości, zakładów wzajemnych lub gier na automatach;
- reklama i promocja podmiotów, których wizerunek reklamowy (tu należałoby zdefiniować czym dokładnie jest wizerunek reklamowy) wykorzystuje podobieństwo lub jest tożsamy z oznaczeniem gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości, zakładów wzajemnych, gier na automatach, kasyna gry lub punktu przyjmowania zakładów wzajemnych albo z firmą, nazwą lub oznaczeniem podmiotu prowadzącego działalność w zakresie gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości, zakładów wzajemnych, gier na automatach lub innym symbolem obiektywnie odnoszącym się do takich oznaczeń.
Przepisy te są skomplikowane, mało czytelne i nieoczywiste, co utrudnia ich interpretację. Zawierają dużo nieostrych pojęć jak „wykorzystywanie wizerunku reklamowego” – można pod takie hasłem kreować dowolną ilość sytuacji, w których należałoby karać.
W przypadku tak skonstruowanych przepisów łatwo o błąd co do ustawowego znamienia czynu, co wyłącza świadome naruszenie prawa, tym samym nie będzie można przypisać odpowiedzialności karnej. Błąd musi być jednak usprawiedliwiony. Sama nieznajomość prawa nie jest wystarczającym tłumaczeniem.
Czyn z art. 110 a k.k.s. może być popełniony tylko umyślnie, tj. ze świadomością naruszenia.
W komentarzach pod nagraniem pojawia się komunikat: „Przypominamy wszystkim, że Gramy w Bratysławie, czyli stolicy Słowacji, w legalnym licencjonowanym kasynie, w którym co oczywiste granie w pokera jest całkowicie legalne!”, co stwarza pozory działania całkowicie zgodnego z prawem. Niestety, przy głębszej analizie nagrania i załączonych pod nim linków okazuje się, że tak nie jest.
Domena, służąca do reklamowania lub promowania gier hazardowych dla użytkowników Internetu na terenie RP niezgodnie z przepisami prawa, podlega wpisowi do Rejestru domen służących do oferowania gier hazardowych niezgodnie z ustawą (dalej jako: rejestr domen).
Zrobiłyśmy test i wpisałyśmy adres domeny, do której link podano tuż pod nagraniem z gry w pokera dwójki influencerów. Okazało się, że domena ta już nie jest dostępna. Domeny o podobnych nazwach zostały wpisane do rejestru domen, co może być potwierdzeniem tezy, że podmiot działał (lub wciąż działa) na terenie RP nielegalnie.
Jeżeli chodzi o odpowiedzialność graczy, to wynikać ona może z dwóch artykułów, zawartych w k.k.s.
Zgodnie z art. 107 § 2 k.k.s., kto na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej uczestniczy w zagranicznej grze hazardowej, podlega karze grzywny do 120 stawek dziennych. Jak stanowi art. 109 k.k.s., kto uczestniczy w grze hazardowej, urządzanej lub prowadzonej wbrew przepisom ustawy lub warunkom koncesji lub zezwolenia, podlega karze grzywny do 120 stawek dziennych.
Artykuły te mają podobne brzmienie, są to jednak odrębne czyny zabronione, bo literalna wykładnia przepisu obu artykułów pozwala na stwierdzenie, że odpowiedzialność z pierwszego przepisu dotyczy uczestniczenia na terenie polski w zagranicznych, nielegalnych w Polsce grach hazardowych, zaś odpowiedzialność z drugiego przepisu dotyczy uczestniczenia na terenie Polski w nielegalnych, ale polskich grach hazardowych.
Jeśli któryś z odbiorców omawianego nagrania z udziałem influencerów wykorzystałby link, zamieszczony pod nagraniem do gry, mógłby odpowiadać z art. 107 § 2 k.k.s., czyli za uczestnictwo w zagranicznej grze hazardowej.
Innymi słowy, karane jest branie udziału w grze hazardowej organizowanej według przepisów prawa obcego, jeśli osoba biorąca udział w takiej grze przebywa na terytorium RP. Aby zagraniczną grę nazwać hazardową, musi być ona zdefiniowana zgodnie z przepisami ustawy o grach hazardowych. Poker należy do zdefiniowanych gier hazardowych.
Jeżeli sprawca bierze udział w zagranicznej grze hazardowej, ale nie przebywa na terytorium RP, nie popełnia przestępstwa z art. 107 § 2 k.k.s.
Niezbędnym jest ustalenie, kiedy gra hazardowa jest grą krajową, a kiedy zagraniczną. W doktrynie podnosi się, że decydujące może być położenie serwera, za pośrednictwem którego taka gra jest dostarczana na terytorium RP, bądź kraj uzyskania licencji na oferowanie takich gier hazardowych. Jeśli zezwolenie nie pochodzi od polskich organów, grę możemy uznać za zagraniczną. Jeśli natomiast podmiot oferujący gry nie ma żadnej licencji, wówczas należy zwrócić uwagę na położenie serwera.
Jeśli influencerzy świadomie wchodzą we współprace z podmiotami, które mają zamiar łamać prawo na terytorium RP, to sugerujemy, aby dwa razy się nad tym zastanowić, bo konsekwencje mogą być dolegliwe. Postępowanie karno-skarbowe nie należy do najprzyjemniejszych, a skazanie nie wygląda dobrze w kartotece. Już nie wspominając o tym, że osoba ukarana za taki czyn będzie zobowiązana do zapłaty kary pieniężnej, która może przewyższać uzyskane korzyści.
Jeśli jednak influencerzy nie potrafią rozróżnić legalnie funkcjonujących na naszym rynku podmiotów, od tych działających nielegalnie, to wystarczy wejść na stronę www.podatki.gov.pl , aby zobaczyć listę legalnych podmiotów na rynku gier hazardowych online oraz wykaz obowiązujących koncesji na prowadzenie kasyna gry. Można także wpisać nazwę konkretnej domeny do Rejestru Domen Służących do Oferowania Gier Hazardowych Niezgodnie z Ustawą i upewnić się, czy adres o tożsamej lub podobnej nazwie nie widnieje w rejestrze. Często bywa tak, że adres zawiera jedną główną nazwę i wiele różnych końcówek, są to tzw. domeny klony, tworzone po to, aby funkcjonować nadal pomimo wpisania domeny do rejestru.
W rzeczywistości to jeden i ten sam podmiot, oferujący grę pod nazwami różnych domen.
W przypadku wątpliwości, zawsze można zapytać o zdanie prawnika.
Gracze także powinni zwracać uwagę na strony online do gier hazardowych, z których mają zamiar korzystać. Jak już zostało wspomniane wcześniej: w Polsce funkcjonuje tylko jedno legalne kasyno online, które należy do Totalizatora Sportowego. Rozumiemy, że obciążenia podatkowe mogą zniechęcać, jednak nie warto wchodzić w konflikt z prawem. Gracze muszą także zdawać sobie sprawę, że gry u nielegalnej części branży mogą być niebezpieczne. Chodzi o mechanizmy odpowiedzialnej gry. W ustawie o grach hazardowych zawarte są pewne obowiązki podmiotów urządzających gry hazardowe wobec graczy, a mianowicie dotyczące wdrożenia regulaminu odpowiedzialnej gry. Dzięki stosownym regulacjom gracz wie, gdzie szukać pomocy w razie stwierdzenia symptomów uzależnienia od gier hazardowych czy może ustanowić limity, uniemożliwiające grę po wyczerpaniu środków finansowych uczestnika gry.
Ponadto gracze muszą brać pod uwagę, że w przypadku niewywiązania się z umowy przez nielegalny podmiot urządzający gry hazardowe tj. niewypłacenia wygranej bądź wypłacenia, ale w mniejszej wysokości niż należna, żadne roszczenia im nie przysługują. Nie znajdą tu pomocy w sądach czy ze strony organów ścigania. Gracz wpłacając środki na rachunek takiego podmiotu sporo ryzykuje, przede wszystkim swoimi środkami finansowymi.
II. Kolejnym, analizowanym nagraniem jest film zamieszony na YouTube przez influencera Mateusz Trąbka (znany pod pseudonimem Tromba) pt. „Tego wyjazdu do kasyna nie wspominam za dobrze :/”
Tutaj zachodzą poważne wątpliwości, czy doszło do naruszenia. Może mogłoby być to uznane za reklamę pokera jako gry samej w sobie, ale to bardzo naciągana teza.
Influencer udał się do Bratysławy do legalnego kasyna – ma do tego prawo, nie jest to naruszenie, o ile faktycznie te kasyno jest w tym kraju legalne (tego nie wiemy i nie mamy narzędzi do zweryfikowania). W tym filmie nie ma linków do strony, która umożliwiłaby grę graczom z Polski. Nie ma też z ust influencera zachęty do gry, raczej wskazuje, że przegrał pieniądze, nie wskazuje, jak to wspaniale zarabia się na hazardzie.
Należałoby się raczej przechylić w stronę niekarania, jeśli naruszenie nie jest ewidentne.
Podsumowując, nagranie nie powinno być uznane za naruszające prawo.
III. Ostatnim, najbardziej nagłośnionym przez social media przypadkiem był film zamieszczony na YouTube (niestety już usunięty) przez influencera Amadeusza Roślika (znany pod pseudonimem Amadeusz Ferrari) pt. ,,10 MILIONÓW W LAS VEGAS !!!”
Pojawiło się wiele zapytań, czy taki film jest w ogóle legalny i czy Amadeusz miał świadomość tego, że narusza prawo?
Skorzystajmy z najczęstszej odpowiedzi jaką może udzielić prawnik, a więc: to zależy.
Źródło: https://e-play.pl/amadeusz-ferrari-zlamal-ustawe-hazardowa/
Końcowo wskazać należy, że analiza powstała na podstawie informacji, po które sięgnęłyśmy jako zwykłe użytkowniczki Internetu. Nie można wykluczyć, że istnieją okoliczności, o których nie mamy wiedzy, a które skutkowałyby zmianą oceny prawnej wskazanych przypadków.
Artykuł powstał dzięki współpracy Kancelarii Kingi Konopelko – Apl. adw. Katarzyny Baryn oraz Kancelarii Adwokackiej dr Justyny Gruszy-Głębickiej.